Llojet e Letersise

Letersia Antike Greke – Homeri dhe Eskili

Rilindja Evropiane shekulli XIV-XVI – Miguel de Servantes, Shekspiri – Kane si tipar humanizmin.

Klasicizmi shekulli XVII – Molieri

Romantizmi shekulli XVIII – Viktor Hygo, Naim Frasheri, Jeronim De Rada, Lord Bajroni

Realizmi – Te gjithe shkrimtaret e tjere qe mbeten, pra: Migjeni, Ernest Koliqi, Ismail Kadare, Fan Noli, Henrik Ibsen, Petro Marko, Kasem Trebeshina.

Perjashtim:

– Poradeci mund te quhet realist, simbolist, modern, lirik.

– Petro Marko ben pjese ne “Brezin e humbur”.

Keto jane metodat artistike ne te cilat bejne pjese keta autore. Per shembull, nese behet pyetja se cfare eshte Molieri. Ne do te themi se ai eshte klasicist, Pra ketu flitet per metoden, megjithese ne veprat e tyre ka nota romantike. Edhe tek romantiket si De Rada, Frasheri, Hygo etj, ka nota realiste, pasi realiteti pasqyrohet. Emertimi behet sipas metodes, pra sipas parimeve baze.

– Sqarim:

Brezi i shkrimtareve boterore te cilet jetuan ndermjet dy lufterave boterore dhe jetuan katrahuren e tyre, quhen shkrimtare te Brezit te Humbur. Miliona njerez te vrare, enderra, ndjenja, projekte etj, u vrane ne keto dy luftera. Ndaj quhet Brez i Humbur. Te gjitha keto vepra te ketyre shkrimtareve i pershkon nje fill pesimizmi. Aty ka gjithnje nje fill dashurie, ku njeri vdes dhe tjetri vazhdon jeten. Megjithate e rendesishme eshte, sipas Petro Markos, qe nga lufta dolem njerez. Pra, lufta nuk nuk na e mbushi shpirtin vetem me urrejtje. Ende kemi aftesine per te ndjere, dashuri, gezim, pulsin e jetes, te vendosur qe te vazhdojme te jetojme.

Kjo eshte menyra e duhur per te percaktuar llojet e letersise. Ne kete forme mund te organizojme dhe te punojme lehtesisht materialet per maturen shteterore.