Acidet karboksilike Përmbajnë C, H dhe O. Kanë si grup funksionor të tyre grupin karboksilik. Klasifikimi: • Acidet karboksilike mund të klasifikohen në varësi të skeletit karbonik:      a) acide karboksilike të ngopura (acide alkanoike)      b) acide karboksilike të pangopura (acide alkenoike dhe acide alkinoike)      c) acide karboksilike aromatike (acide arenoike) • Acidet karboksilike mund …

Aldehidet dhe ketonet Formula e përgjithshme e aldehideve dhe ketoneve është CnH2nO. Janë izomerë strukturorë me njëra – tjetrën. Kanë si grup funksionor të tyre grupin karbonilik, ku një C i hibridizimit sp2 formon lidhje dyfishe me një oksigjen. Në rastin e aldehideve, lidhjet  njëfishe të këtij karboni janë: një me C dhe një me H duke formuar grupin funksionor …

Fenolet Fenolet quhen ndryshe alkoole aromatike (Ar – OH). Formohen duke zëvendësuar një hidrogjen të areneve me grupin –OH. Emërtimi: Në mënyrë sistematike, emërtimi i fenoleve ndjek të njëjtat rregulla si në rastin e areneve. Emërtimi josistematik mbështetet në emrin fenol. a) hidroksi – benzen (fenol) b) dihidroksi-1,2-benzen (o – difenol ) c) dihidroksi-1,3-benzen (m – difenol ) d) dihidroksi-1,4-benzen …

Eteret Eteret përmbajnë C, H, O. Janë izomerë strukturorë me alkoolet. Formula e përgjithshme e tyre është: CnH2n+2O.  Grupi funksionor i etereve është lidhja eterore. Eteret ndahen në: a) etere të thjeshtë, kur të dyja degët e lidhura tek oksigjeni janë të njëjta b) etere të përbërë (ose të përzierë), kur të dyja degët të lidhura tek oksigjeni janë të …

Alkoolet Alkoolet përmbajnë C, H, O. Kanë si grup funksionor të tyre grupin hidroksilik (-OH). Grup funksionor quajmë tipin e lidhjes kimike, atomin ose grupimin atomik që përcakton vetitë karakteristike të një substance ose grupi substancash. Alkoolet klasifikohen: 1. Sipas numrit të OH që përmbajnë: a) alkoole me një –OH (alkoole të thjeshtë) b) alkoole me dy –OH (diole) c) …

Hidrokarburet aromatike (arenet) Fillimisht, emërtimi aromatik është vendosur për shkak të aromës karakteristike që kishin disa përfaqësues. Ndërsa sot termi aromatik nënkupton strukturën karakteristike të areneve. Për të shprehur këto karakteristika, analizojmë benzenin si përfaqësues të tyre. Benzeni (C6H6) ka strukturë ciklike ku të 6 C janë të hibridizimit sp2. Si rezultat i kësaj, cdo karbon është i aftë të …

Alkinet Alkinet janë hidrokarbure të pangopura me formulë të përgjithshme CnH2n-2. Alkinet në strukturën kanë një lidhje trefishe. Karbonet e lidhjes trefishe janë të hibridizimit sp. Mqs, midis tyre ka dy lidhje π  me orbitale p të pahibridizuara, ato shkrihen me njëra-tjetrën duke formuar një re elektronike cilindrike. Si rezultat i kësaj, alkanet nuk shfaqin izomeri gjeometrike si alkenet. Emërtimi: …

Alkenet Alkenet janë hidrokarbure të pangopura me formulë të përgjithshme CnH2n. Janë izomerë strukturorë me cikloalkanet. Kanë në skeletin e tyre karbonik përvec C sp3 edhe C sp2. • Emërtimi sistematik (ose sipas IUPAC): alkenet e thjeshtë emërtohen me rrënjën e emrit + prapashtesën –en + pozicionin ku fillon lidhja dyshife. • Emërtimi josistematik fillon me emrin e etenit (vinil) …

Cikloalkanet Formula e përgjithshme e cikloalkaneve është CnH2n. Janë hidrokarbure të ngopura ciklike që përmbajnë karbone të hibridizimit sp3. Vetitë fiziko-kimiko të cikloalkaneve janë të ngjashme me ato të alkaneve. Emërtimi: Cikloalkanet e thjeshtë emërtohen si alkanet e thjeshtë me të njëjtin numër karbonesh duke i shtuar parashtesën –ciklo. Cikloalkanet e degëzuar ndjekin këto rregulla: 1. Numërtojmë ciklin në kahun …

1. Kimia organike Përbërjet organike (kimia organike) quhen ndryshe përbërjet e karbonit, sepse elementi kryesor përbërës i tyre është karboni (C). Janë quajtur organike, sepse në fillimet e tyre ishin substancat të cilat gatiteshin dhe gjendeshin vetëm tek gjallesat. Në qendër të përbërjeve organike është C që është gjithmonë IV valent. Mënyra e vendosjes së tyre në përbërje formon skeletin …